गजल - प्रेम राना

प्रेम राना मगर

मलाई तिम्रै प्यारले रुवायो
बेथिति यो सस्कारले रुवायो

भुलेको थिय प्यालाको मातमा
हसिलो तिम्रो मुहारले रुवायो

मनको चाहना मारेर पनि
म बाचेको आधारले रुवायो

प्रेमलाई सस्तो ठानेर आज
लिलामी यो बजारले रुवायो

► कृष्णपक्ष थापा ।। अरु ...

गन्तब्यहिन यात्रा

रामजी बलामी

“ प्यारी त्यसरी पिर नगर्नु दुई वर्षमा त फर्किहाल्छु नि त्यसपछि ल्याएको केही कमाईले बावुलाई पनि राम्रै स्कुलमा पढाउँला ।” रमेश हिड्ने दिनको अघिल्लो राती सुत्ने बेलामा आँसु पुछ्दै आफुलाई काखमा राख्दै भनेका यि वाक्य अन्जुको मनमा अहिले पनि ताजै छ ।
रमेशको यस्तो भावी योजना र एक प्रकारको लोभले उनको मन फुरुङ्ग भएको थियो । एक्कासी छोराको भावी उज्यालो जीवनको सपना देखेकी थिइन त्यो दिन उनले । रातभर आफ्नो जिवनसंगीसंग भावी जीवनका मिठा मिठा रुपरेखा कोरेर खाडी पसेका थिए रमेश । तर सोचे जस्तो कहां सरल थियो र खाडी जीवन । मरुभूमिमा गोरुजोताईसरहको काम र खल्खल्ती बगेको पसिनाले घरको झल्झल्ती याद आउथ्यो उसलाई याद आएर के गर्नु आफ्नो छोराको भविष्य र जीवनसंगीसँग बाँडेका सपनाहरु जसरी नि पुरा गर्नुछ उसलाई । नयाँ घर बनाउने आमावुवाको सपना साकार पार्ने र एउटा छोरालाई राम्रो स्कुलमा पढाउने रहर थियो उसको । तर ति रहरहरु रहरमै सिमित हुन बाध्य भयो । धेरै दिन टिक्न सकेन उनीहरुले बुनेका ति सपना र रहरहरु ।
सुनसान गाँउमा हुर्केर गाँउले जीवन बिताइरहेको रमेश कतारको शहरी परिवेशमा घुलमिल हुन सकेन । उसमा न ज्ञान थियो न विज्ञान नै । आफ्नो काम गर्ने र मामको आश गर्ने सिवाय अरु केही थिएन उसको मनमा । तर अज्ञानता कै कारण बाटो क्रस गर्ने क्रममा अनजान दुर्घटनामा परेर ऊ यस धर्तीबाट सदा सदाका लागि विदा भए ! केवल बिदा भए !
ऊ त बिदा भए भए तर बाकी जीवनसंगी आमाबुवा र भएको एउटा छोराको समेत भाग्य खोसियो । टुहुरा बन्न बाध्य भए छोरा पनि । अनि त्यो रात बुनेका सवै सपनाहरु चक्नाचुर भई विदा भए । भर्खर तोतेवोली वोल्न थालेको छोरा र मलिन अनुहारका जीवनसंगीलाई मधुर मुस्कान छरेर कतार प्रवेश गरेको ऊ अव वि्रफकेश वोकेर होईन कुनै वाकसमा कोचिएर आउने भयो । परिवारमा खुसी लिएर होईन विस्मात र पिडा वोकेर आउने भयो । त्यसो त यो सब कुरा त्यो रात अन्जुले नसम्झाएको पनि होइन । यस्तै दिन भोग्नु पर्ला भनेरै अन्जुले विदेश नजान शिरमा हात राखेर अनुनय विनय गरेकी थिई तर पिडैपिडाले थिचिएको परिवारलाई राहत दिने आशमा तल्लिन रमेशको मनले उनको विनयलाई स्विकार्न सकेन । र त मिठा मिठा सपना बोकेर कतार प्रवेश गरे उसले ।
रमेशको मृत्युको खवर सुने लगतै बेहास बनेकी अन्जु पागल जस्तै बनेकी छिन । घरीघरी हास्छिन घरीघरी रुन्छिन अनि छिनछिनमै बरबराउछिन । हुन पनि संगै जिउने मर्ने कसम खाएर बन्धनमा बाडिएको जोडी छुट्नु भनेको पानीबिनाको माछो झै तड्पनु हो । न मर्न सक्छ न बाँच्न नै । यस्तै भयो अन्जुको जीवनमा पनि । जन्म हुंदा जति सुखानुभूती हुन्छ परिवारमा मृत्यू हुंदा त्यो भन्दा कयौ गुणा बढी पिडावोध हुन्छ । अझ छुटिएको लामो समयपछि परदेशी भूमिमा वित्नु त्यसैपनि दुःखदायक कुरा थियो । उनीहरुको जोडीबाट रमेशलाई भगवानले त टपक्क टिपेर लगे लगे ! तर धेरै दिन हप्ता महिना बित्यो तर रमेशको लाश आईपुगेन । त्यसै त पिडामय परिवारमा लाश ल्याउन भोग्नु परेको थप पिडाले स - परिवार गुमनाम आंशुमा चुर्लुम्म डुब्न पुगे । रमेश त विते विते तर लाश ल्याउन खर्चिनु परेको रुपैँयाले गर्दा उसको भागमा पर्ने सम्पत्तीसमेत गुमाउँनु पर् यो । कहिले के मिलेन कहिले कता मिलेन भन्दा भन्दै बल्ल तल्ल दुईमहिनाको पखाई पछि आइपुग्यो रमेशको शव वाकसमा टम्म बाँडेर ।
संयोग पनि कस्तो भने रमेश जिउंदो भै दिएको भए पनि फर्कने दिन त्यही थियो । जून दिन ऊ मृतआत्मा बोकेर फर्किए । अन्जु त्यही दिनको पर्खाईमा रमेशको मिठो मुस्कान र शितल काखको प्रतिक्षामा थिई । तर विडम्वना ! रमेशको साससमेत लाशमा परिवर्तन भएर आईपुग्ो । मान्छेको मन न हो जिउंदो देख्न नपाए पनि लाशमै घोप्टिएर छात्तीमाथि मुड्की बजार्दै कर्मलाई धिक्कार्दै हिक्क ! हिक्क ! गर्न थाली अन्जु । मर्ने मान्छे त मरी गए जिउंदो अन्जुसमेत होसह्वास गुमाउँन पुगे त्यतीखेर । इष्टमित्र छरछिमेकको ठूलो जमघट थियो आंगनमा । कोही बाँस काट्दै थिए त कोही कपडा दाउरा मिलाउँदै थिए । तँ तँ र म म गर्ने छिमेकीहरु पनि सुकसुकाइरहेको देखिन्थे । मर्ने मान्छे देखेर आंशु पुछ्नु पाप गरेको मानिन्छ समाजमा । तर के गर्नु पिडा जसलाई पर्छ उसलाई पो थाहा हुन्छ । एकोहोरो बजेको शंखसँगै रमेशको अन्तिम संस्कारकालागि लगिए खोलातिर अनि अरु ताँती लागेर गए मलामी……!
हिक्का छाड्दै रोइरहेकी अन्जुको रुवाई अझै ठामिएको थिएन । “मलाई पनि संगै लैजाऊ भन्दै विलौना गर्न थाली उनले । छरछिमेकको सहानुभूती पछि बल्लतल्ल आंगनमा छरपस्ट छरिएको पटकरमा डङरङ्ग पछारिए उनी । सवैलाई लाग्थ्यो अब उनी निदाउँछे तर धेरै बेर भयो ऊ हल न चल बनेर पछारिरह्यो । दर्शक बनेर हेरिरहेको आइमाई मध्ये एक जनाले शंका लागेर छामछुम गरेर उठाउँन खोजी तर अँह ! ऊ निर्जीव प्राणीसरह लम्पसार परेर अस्थिर रही । सवैलाई थाहा भयो उनी बेहोसमा छे रुंदारुदा हँ ! हँ ! सिवाय वोल्न नसक्ने भईसकेकी उनी आफ्नो शरिरको बेवास्ता गरी जथाभावी चलेकी थिई अघि । करुवामा ल्याएर पानी छर्काए कसैले चिमोटेर हेरे कसैले डाँडापारकिो मान्छेलाई बोलाएसरी चिच्याई चिच्याई बोलाए तर अहँ ऊ जस्ताको त्यस्तै कुनै निर्जीव प्राणी जस्तै लम्पसार मै रहे । ठूलै आपत पर् यो अन्ततः एम्वुलेन्सको सहारामा अस्पताल पुर् याइए ……
केही छिन पछि होस त आए तर फेरी रमेशलाई नै सम्झेर विलौना गर्न थाली पहिले भए काखमा राख्दै हातको कान्छी औंला चिमोट्दै आंशु पुछिदिन्थे होला रमेशले उनी यसरी रुंदा । उनी रुंदा संगसंगै आंशु झार्थे रमेश पनि पहिले । कहिलेकाही त पालैपालो आंशु पुछेर रात विताउँथे उनीहरु । तर अहिले अन्जु एक्ली बनेकी छिन । एक दुइृ दिन आंशु पुछ्ने छिमेकी होलान पछि त उही यादमा उहि सम्झना उहि वेडना…।! कयौ दिन ढल्यो रात ढल्यो महिनौ वित्यो बर्षाै वित्यो तर अन्जुको पिडा झन झन घट्नुको सट्टा वल्झिदै गयो । केहि दिन त छिमेकीको ओहोर दोहोर पनि वाक्लै थियो तर त्यो पनि कँहा संभव हुन्छ र पिडा अन्जुलाई पो पर् यो अरुलाई त हाइसाचो । दाजुभाई त झन तेह्र दिनको काम भ्याउन समेत तछाडमछाड गर्न थालेका थिए ।
समयको अन्तरालसंगै अन्जुको जिवनमा विस्तारै कठिनाईले वास माग्यो । नेपाली समाजमा एक्ली आइमाइलाई कहाँ राम्रो कोणले हेर्छ र विस्तारै समाजले उनीप्रती हेर्ने भावनामा टुसारापात हुदै गयो । एक्ली नारीप्रती हेय भावनाले अलक्षणी कोणले एकाएक आएका बचन बाणहरुले उनलाई सताउन थाल्यो । बल्झिएको उनको घाउमा नुन छर्ने काम गर् यो समाजले पनि । उनीसंग त्यो व्यहार सहनुको कुनै विकल्प थिएन उनी विवस थिए ती बचन वाणहरु जानी जानी छात्तीमा रोप्न । बारम्वार पटक पटक प्रहार हुने त्यो वाणले छात्ती चसक्क दुख्थ्यो उनको तर प्रतिवाद गर्ने न हिम्मत छ न तागत नै उनीसंग । त्यसो त जस्तो सुकै जहांबाट आए पनि त्यस्ता कयौ बचनहरु रोपिरहें । दिनभर रोपिएका ति वाणहरुले रातभर आक्रमण गथ्र्याे अनि काखेछोरो च्याप्दै भक्कानिएर संगसंगै रोएर रात विताउँथी उनी !………
समयसंगै उनको सुन्दर रुपमा वुढ्यौली छायो आँखामा आँसु टुटेन अनि मनमा कहिल्यै शान्तिले बास पाएन । समाजले मात्रै होईन विस्तारै परिवारबाटै हेपिन थाले उनी । कहिलेंकाही त “नातीकैलागि मात्रै तँलाई राखेको” समेत भन्थे सासुससुरा पनि । छोरा हुर्कदै गए छोरालाई राम्रो स्कुलमा पढाउने उनिहरुको रहर पनि रमेशको लास संगै जलीसकेको थियो । घरमा अविवाहित देवर भएकै कारण उनको र देवरबिचको सम्वन्ध भएको कुरा गाँउभरी हल्ला चल्न थाले ।
कुरा न हो एक कान दुई कान हुदै अन्ततः मैदानसरी अन्जुकै कानमा आएर बजोडको हुरीवतास झै ठोक्कीयो । यो कुराले उनमा फेरी नयाँ पिडा छायो यस वखत आफ्नो हृदयको राजा रमेशलाई सम्झी मात्र सम्झी…। । तर जति सम्झे पनि पुकारे पनि रमेश फर्कनेवालामा थिएन । विस्तारै उनी मुक्तीको विकल्प खोज्दै एक्लै भुनभुनाउन थालीन । कहिले सोच्थी “अव पासो लाएर मर्छु कहिले सोच्थी दहमा जान्छु । “ आखिर छोराको तगाँरो र माँयाले गर्दा उनको यो योजना सफल हुन सकेन । एक दिन सोचीन “अव यो गांउ नै छोडेर जान्छु । तर छोडेर पनि कंहा जाउ “ एक्लाएक्लै प्रश्नोउत्तर गरीरहीन र अन्ततः माईती जाने निर्णयमा पुगीन उनी । यस्तो बेला चेलीको अन्तिम विकल्प माइती वाहेक अन्त कहाइ पो होला र र त भएको झुत्रा कपडासहित बिहान भालेको डांकोसंगै माइतीको बाटो लागे आमाछोरा त्यो घरको एउटै प्यारो चिज रमेशको याद लिएर ।
उनी माइतीमा बसेको पनि धेरै भयो । दिनहरु वित्दै गए निकै वर्ष विते ज्यूँ त्यूँ छोरा प्रतीकले पनि एसएलसी पास गरीसके । प्रतीक पनि बावु रमेश जस्तै सोझा र भलाद्मी स्वभावकै थिए । यही कारणले पनि सायद अन्जु भावी सपना वुनिरहेकी थिई छोराकै आशमा । नत्र त्यो बेलै आत्महत्या गर्न एक पटक बाटो लागसिकेकी थिई उनी । रुखमूनि धेरैवेर घोरीएर छोराको बेहाल हुने देखेर कालको मुखबाट जोगिएर फर्केकी थिई एकपल्ट उनी । छोरा प्रतीकको व्यवहारले रमेशको याद समेत हरांथ्यो कहिलेकाही उनलाई । त्यसो त दिउंसो साथीभाईले दिएको एक टुक्रा खाजा समेत खल्टीमा राखेर आमालाई ल्याई दिन्थे प्रतीक । छोराको यस्तो बानी ब्यवहार देखेर अन्जु निकै भावुकसंगै खुसी थिई ।
माइत गएको केहिदिन त राम्रै व्यवहार देखाए दाजु भाउजूले पनि तर दुःख पाएर आएकी पोइला गएकी चेलीलाई कहां राम्रो मान दिन्छन र माइतमा पनि । विस्तारै विस्तारै माइतमा पनि उनको वारेमा कुरा कात्न थाले । दाजु पो आफ्नो भाउजू त पराईकी चेली । भाउजूको कुरा सुनेर एउटै थालमा खाएर हुर्केको दाइले समेत गाली गरेपछि उनको मुटु जोडतोडले हल्लिन थाले घाँस कात्न गएका उनी धेरै बेर बारीको कान्लामै रोएर बसे रमेशलाई सम्झेर । कहिले भागोस भनेर बसेको रमेशका परिवार हाइसाचो मान्दै उनलाई लिन आएन । यहि सम्झे उनले टाउको हात बजार्दै डोको भर्नतिर लागे……
“छोरी पाल्नेले छोरा पाल्दैनू एकदिन मामा माइजु कोठामा यसरी गफिरहेको प्रतीकको कानमा पर् यो । यो कुराले प्रतीकको मनमा बाढी आयो भित्रभित्रै मन रोयो तर आमालाई भन्दा पिर मान्ला भनेर भन्न चाहेनन् उसले । दिनहं”को बूहारीको घुर्कीले आमाबुवाको मन पनि उनिहरुको उमेर जस्तै फाट्दिै गए । एक्लो छोरावूहारीको घुर्की बृद्ध बुवाआमाले सुन्न सकेन । छोरालाई छुटाएर राख्नु भन्दा छोरीलाई अन्तै विहे गरिदिने ध्याउन्नमा लागे उनिहरु पनि । आमाबुवाको सुरसार अन्जुलाई पटक्कै सह्य भएन उनी त्यस्ती खालकी नारी थिईनन् । आफ्नो पति रमेशप्रतीको अघात माँया अझै ताजै थियो उनको दोश्रो विहे गर्ने कुरा उनको लागि अस्ताउन लागेको घाम जस्तै थियो । त्यसैले आमाबुवाको दोश्रो विहेको प्रस्तावलाई ठाडै अस्विकार गरीन उनले । एउटी चेलीकालागि माइती भन्दा प्यारो अरु हुन्न भन्ािन्छ तर माइतीबाटै यस्तो अपहेलना भए पछि कसको के लाग्छ र
माइतमा समेत बास नपाए पछि छोरासंग पिडा पोख्दै रुनथाली अन्जु । अब त प्रतीकको मनमा आमालाई पाल्न सक्ने तागत आई सकेको थियो । आमालाई सम्झाउदै धरर बगेको आंशु पुछ्दै भन्न थाले “आमा नरुनुस रोएर मात्र कति वस्ने पिर नलिनुस म तपाईलाई जसरी नि पाल्छु जाउ अव शहरतिर यहांबाट पनि ।” उसको वोलीमा उत्साय थियो केही गरेर देखाउँछु भन्ने भाव थियो । आफ्नो छोराको उत्साहप्रद वोली सुनेर अन्जु झसंग भईन र छोरालाई अंगाल्दै आंसु पुछेर माइत छाडी जाने निधो गरे उनीहरुले । भ्ााेलीपल्ट झिसमिसेमै डाँडा काट्ने सल्लाहले बेलुका नै थोत्रा झोलाहरु प्ााेका पारेर आंशु तिल्पिलाउँदे कर्मलाई धिकारेर रुदै गरेकी आमालाई अंगाल्दै सुत्न लगाएर आफ्नो झोला ठिक पार्न लागे प्रतीक । थकाईले खाना नपाक्दै निदाउंने प्रतीक रातभर भोलीको दिनको कल्पनामा डुब्दै बिताए । कहाँ जाने के गर्ने कहां बस्ने के खाने ॥

रातभर निदाउंन नसकेकोले बिहान भुसुक्क निदाए अन्जु । छोराले विस्तारै आमालाई उठाएर दुवै जना निस्के माइती नामक त्यो घरबाट पनि । उनीहरु निस्कन लागेको चाल पाएरै हो कि भर्खरै ब्याएको बाख्री कराउँन थाली । बाख्राले आफैलाई बोलाएको जस्तो लाग्यो उनलाई र त बेलुका ल्याएको घाँस दिदै “ल बस हैू भन्दै बाख्रीलाई मुसार्दै सानो पाठीलाई चुम्म गर्दै पछाडी फर्की फर्की सदाकालागि अनिश्चित यात्रामा पाइला चाले एउटा गन्तब्यहिन यात्राका निम्ति । त्यो बाख्री भने अन्जुको वेडना वुझे जस्तै गरेर ठुल्ठुला श्वर निकाल्दै विलौना गर्न थाले तर त्यो विलौनाबाट अन्जु विस्तारै टाढा हुदै डाँडाको टुप्पो पुगेर फेरी एक पल्ट आफ्नो जन्मघर फर्केर पुलुक्क हेरेर आंशु झार्दै्र विस्तारै विस्तारै ओझेलमा परीन् ।


rbalami2008@gmail.com

► कृष्णपक्ष थापा ।। अरु ...

मान्छे

- अनुज श्रेष्ठ ' प्रवास '

मान्छे कवि हो -
सोच् मग्न हुन्छ
आफु अघि उभ्भिएको
पहाड जस्तै ,
मान्छे आदिम कृषक हो -
सपनाहरुको खेती गर्छ
र उब्ज्याउँछ रङ्गीन सपनाहरु
इन्द्रेणी जस्तै ,
मान्छे खोज हो -
डुबेको सूर्यलाई
फेरि कोठामा बाल्छ
सिलिङ्को चिम जस्तै ,
मान्छे तागत हो -
जुध्छ संघर्षहरु सँग
हिंस्रक बाग जस्तै ,
मान्छे चाहना हो -
मनका बोझिल दु:खहरुबाट
मुक्ति खोज्छ
पिंजडाको सुगा जस्तै ,
मान्छे सबै थोक हो र केही होइन -
जलेर जाने
दुईमुठी खरानी जस्तै ।

► कृष्णपक्ष थापा ।। अरु ...

भेटवार्ता - सुमित्रा पौडेल

सम्पूर्ण ब्लगप्रेमीहरु र हाम्रा सादर पाठकहरु माझ सुचना,सञ्चार, समाचार, मनोरञ्जन, साहित्य लगायत बिबिध खुराक पस्किँदै आएका हामी साहित्य संसार परिवारले साहित्यिक खुराक स्वरुप अर्को एउटा बिल्कुलै ज्ञानर्वर्धक एबं साहित्यिक जानकारीमुलक स्तम्भ पस्किने जमर्को गरेकाछौँ जस अनुरुप हाम्रो मूल उद्देस्य भनेको देशबिदेशमा छरिएर रहनुभएका साहित्यका नव-सर्जक,नव प्रतिभाहरुलाई समेटेर उहाहरुको साहित्यिक उहापोह एबं अनुभूती र रुचिका प्रसंग यहाँहरुमाझ ल्याउने रहेको छ। यसै सन्दर्भमा हाम्रो नयाँ प्रयासस्वरुप साहित्यका एक नवप्रतिभा एक जुझारु ब्यक्तिलाई यहाँहरुमाझ ल्याउने कोशीस गरेका छौँ । उहाँ हुनुहुन्छ सुमित्रा पौडेल।

परिचय:
सुमित्रा पौडेल
जन्ममिती :५-११-२०२६
जन्मस्थान: गीतानगर ४,चितवन देवनगर
बुवा आमा :बुद्दिसागर बास्तोला /दानकुमारी बास्तोला
श्रीमान : रामजी प्रशाद पौडेल
शिक्षा :आइ ए
प्रकाशित कृति :'आध्यात्मिक चिन्तनको प्रथम पाइलो'(आध्यात्मिक)
प्रकाशोन्मुख कृति: गीतीकबिता (लोकछन्द)
हाल कार्यरत : इजरायल






यहाँको इजरायल प्रबेश कहिले भएको थियो ?
==: सन् २००५ अगस्ट ८ मा मैले यो पराइभूमीमा पहिलो पाइला राखेको थिएँ।

कस्तो लाग्यो यहाँलाई इजरायलको माहोल?
==: जस्तोसुकै भएपनी आफ्नो घर परिवार देश र समाजजस्तो त पराइको माटो अवस्य हुँदैन तर सोचेको भन्दा निकै राम्रो, सुरक्षित र सन्तुष्टीको माहोल पाएको छु।

घरदेश कहिले फिर्ने योजना छ??
==: फिर्ने सोच त निकै पहिलेदेखी बनाएको हो तर केही अवस्था र कारणहरुमा अल्झिरहेको छु , अबको एक्डेढ सालमा चाँही जान्छु नै।

अब लागौँ सिर्जना तिर। यहाँको साहित्य सिर्जनाको सुरुवात कहिलेतिर बाट भएको थियो??
==: सम्झनाहुनेगरी भने मेरो सिर्जनाको सुरुवात समय म एस.एल.सी पछीको समयलाई नै मान्छु। तर त्यतिबेलाका मेरा सिर्जना रचनाहरु बिल्कुल फुटकर थिए। जो लेखिन्थे आफ्नै डायरिमा थन्किन्थे तर कतैकुनै छापा या मेडियामा जांदैनथे यध्यपी मेरो लेखनको सुरुवात थियो त्यही समय।

साहित्यसिर्जनाको प्रेरणाको स्रोत के लाई मान्नुहुन्छ?
== : म सानैदेखी मुनामदन असाध्यै मन पराउंथेँ । रेडियो कार्यक्रमहरुमा मुनामदन बारे चर्चा गरिंदा चाख मानेर सुन्थेँ। पछी मुनामदन चलचित्र हेरेर अझै प्रभाबित भएँ । झ्याउरेलयका ति हरफहरु गुन्गुनाउदै म पनि यस्तै लेख्न पाए हुन्थ्यो भनेर कल्पना गर्थेँ। पछी गएर आध्यात्मिक कार्यक्रमहरुमा सहभागि हुँदा गुरुहरुले दिनुभएको सुझाब हौसला र प्रेरणाले गर्दा म भित्र सिर्जनाको भोक जागेको हो भन्ने मलाई लाग्छ। त्यसैले त्यसबखतको कुरागर्दा मुनामदन र आध्यात्मिक गुरुहरुको प्रभाबले मैले लेखेँ जस्तो लाग्छ र अहिले सम्मको अवस्थामा आइपुग्दा धेरै अग्रजहरु, समकालिन मित्रहरु, साहित्यसम्बन्धी अनेक पत्रपत्रीकाहरुलाई नै म मेरो लेखनको प्रेरणा मान्छु।

तपाईंको पहिलो प्रकाशित् कृति कुन हो र त्यो प्रकाशन गर्नुमा केले बढी प्रेरणा दियो तपाईंलाई??
मेरो पहिलो र अहिले सम्मको प्रकाशित कृति एउटा मात्रै हो 'आध्यात्मिक चिन्तनको प्रथम पाइलो' जुन २०६२ साल जेष्ठ ६ गते प्रकाशित् भएको थियो। २०६१ साल बैशाख २० गते देखी भरतपुर नगरपालिका ६ लंकु, चितवनमा एक वर्षिय अखण्ड श्री हरिनामसङ्किर्तन महायज्ञ सञ्चालन भएको थियो हरीकिर्तन धार्मिक संस्थाबाट । त्यसबेला स्थानिय महिलाको तर्फबाट मैले नेत्रित्व गरेको थिएँ र हाम्रो उपस्थितिको सुरुवात मैले हरेक पटक आफैले रचेको केही पंक्ती कबिताबाट गर्थेँ। त्यसलाई मन पराएर बिशेषगरी त्याहा उपस्थित गुरुहरुले मलाई बराबार हौसला दिइरहनुभयो जसको फलस्वरुप हरिनाम सङ्किर्तन महायज्ञको समापनसमयमा ति सबै रचित पंक्तिहरु समेटेर पुस्तकाकार् प्रकाशन गरेँ । मेरो जीवनको पहिलो कृति प्रकाशकको जिम्मेवारि सम्हालेर मेरा श्रीमान रामजी प्रशाद पौडेल ज्यु ले पनि मेरो उद्देस्यमा हौसला थपिदिनुभयो। यसरी मेरो प्रथम कृति बाहिर आएको थियो। अब मेरो दोस्रो कृति लोकछन्दमा गीतिकबिता छिट्टै नै बाहिर आउँदैछ ।

साहित्यको बिबिध बिधा मध्य यहाँलाई मनपर्ने बिशेष बिधा कुन होला??
== :मलाई सबै बिधा मन पर्छन् । सबै पाएसम्म समय मिलेसम्म अध्ययन गर्न रुचाउछु तर लेखनको हिसाबमा भने मलाई अलिक बढी लोकछन्द नै मन पर्छ । मुनामदन शैली मेरो अती प्रिय शैली हो जुन शैलिले मलाई लेखनको बाटो तिर लम्काएको पनि हो।

हाल तपाईं बैदेशिक रोजगारमा हुनुहुन्छ। र कार्यक्षेत्रमै रहेर दोस्रो कृति प्रकाशनको संघारमा हुनुहुन्छ । काम र सिर्जनालाई कसरी समय मिलाउनुहुन्छ??
==: जहाँ इच्छा त्यहा उपाय भन्न त सजिलो हो तर गर्न गारै हुनेरहेछ । खासमा म एकान्तप्रेमी पनि हुँ। उसो त दिनभरी काम मै ब्यस्त हुन्छु र फुर्सद भएकोबेलामा साहित्य सम्बन्धी पुस्तकहरु , बिभिन्न वेबसाइट्मा प्रकाशित् लेखरचनाहरु पढने गर्छु। र राती १० बजेदेखी १ बजेसम्मको समय मेरो प्राय सिर्जनामा बित्ने गर्छ । रातको एकान्त र शान्तीमा मलाई लेख्न मन पर्छ। कुनैबेला काम गर्दागर्दै, कतै हिँड्दाहिंड्दै केही फुर्न सक्छ तर त्यसलाई काटकुट तन्काइतुन्काइ गर्नेकाम भने रातिमा गर्छु। यसैपनी रात भनेको आफ्नो समय हो नि, त्यसैले त्यही समय सिर्जनाको लागि उपयुक्त समय हुनेगर्छ मेरो लागि।

यसरी साहित्यमा लागेर सन्तुष्टी मिलेको छ ??
==: धेरै नै सन्तुष्ट छु ।

किन??
==: जिन्दगीको उतारचढाबमा आफुले भोगेको भोगाइहरु प्रस्फुटन गर्न सकिने माध्यम साहित्य हो। त्यस्तै आफुजस्तै अरु भुक्तभोगिहरुको भाबना पोख्न सकिने र मैले आफ्नो भोगाइ प्रस्तुत गर्दा म जस्ता अन्य कैयनको मनलाई सान्त्वना मिल्ने हुँदा अनुभूतीको बहाब र सम्प्रेषणको यो अदभुत माध्यम साहित्यमा लागेर म सन्तुष्ट नहुने कुरै भएन।

तपाईंको परिभाषामा साहित्य के हो??
==: बिचार र भाबनालाई कलात्मक तरिकाले प्रस्तुत गर्ने माध्यम नै साहित्य हो मेरो बिचारमा। मन उकुसमुकुस भएर दुखेको मुटुको उच्छ्वास कहाकसरी पोखुँ भन्ने लागेको बेलामा साहित्य एक अचुक माध्यम बन्न सक्छ जस्तो कि मेरो एउटा कबिताको पंक्ती उल्लेख गरुँ,
"कहाबाट सुरुगरुँ भन्न मनका कथा
दुख्छ मुटु झर्छ आँशु बल्झिन्छनी ब्यथा" हो यस्तोबेलामा साहित्य एक बलियो माध्यम बनिदिन्छ प्रस्फुटनको लागि।

तपाईंका रचनाहरु प्राय लयबद्द छन्दबद्द हुन्छन्। छन्द सम्बन्धी ज्ञान पनि छ ??
==:अध्यान सुरु गरेको हुँ तर पूर्णता छैन। मैले कलेजमा नेपाली साहित्य पढ्न सुरुगरेको थिएँ तर बिडम्बना पढाईलाई धेरै अगाडि लैजान सकिन। त्यसैले संरचनात्मक हिसाबले शुक्ष्म ज्ञान त छैन तर मेरो रुचि भने हो।

नेपाली साहित्यमा महिला लेखिकाको भूमिका कस्तो देख्नुहुन्छ??
==: पहिलो कुरो त म आँफै लेखनको हिसाबमा शिशु लेखिका हुँ। त्यसैले यती ठुलो मुल्याङ्कन म बाट सही नहोला तर पनि देखेको अनुभब गरेको हिसाबमा भन्नुपर्दा पहिलेको तुलनामा अहिले सकृयता बढेको छ। तर मेरो अनुभबमा नेपालमा रहेर सिर्जनगर्नेले प्रायजसो अध्ययन गरेरै सिर्जनगरएको जस्तो लाग्छ भने परदेशमा रहेर सिर्जनगरने अधिकाँश महिला लेखिकाले सिमित अनुभब, भोगाइ, बिरह समेटेर भाबना पोखेको जस्तो लाग्छ। तर सबैले अध्ययन गरेरै मेहनत गरेरै लागिपर्ने हो भने निरन्तरता अवस्य पाउला भन्नेमा म आशाबादी छु । उसैपनी महिलाहरु कोमल स्वाभाबका हुन्छन् त्यसैले सिर्जना प्रस्फुटन हुन सजिलो पनि हुन्छ।

तपाईंलाई आफ्नो पहिलो रचना के र कस्तो थियो सम्झना छ??
==: परम्परागत शैलिमा अचानक मेरो विवाहको तय भयो। त्यस घटनाले उसबेला अत्यन्त दुखी बनायो र त्यही छट्पटिमा मैले एउटा लामो लग्भग दुइपेजको एउटा कबिता लेखेको थिएँ छोरी शिर्शकमा। छोरीको जन्मा, कर्म, भोग्नुपर्ने उतारचढाब बारे यस्तै यस्तै समेटेर लेखेको थिएँ।

वर्तमान समयमा तपाईंलाई अत्यन्तै मन परेको पुस्तक र लेखकको नाम भनिदिनुस् न ।
==: धेरै छन मन्पर्ने पुस्तक र लेखकहरु तर एकदमै ताजा अनुभूतीमा भने घनेन्द्र ओझा भाईको गजल सिद्दान्त सम्बन्धी पुस्तक अतिनै मन परेको छ ।

साहित्यलाई कहिलेसम्म साथै लैजाने सोच छ??
==: जीवनभरी। अबको मेरो बाँकी जीवन म साहित्य अध्ययन र सिर्जनामा लगाउनेछु।

साहित्ययात्रामा अबिस्मरणिय घटना या क्षण कुनै याद छ?
==: इजरायल आएर पनि निकै समयको गुपचुप बसाइ पछी अनायासै एकदिन अनेसास इजरायल परिवार सँग भेट भयो जुन सस्था भनेको नित्तान्त साहित्यिक उद्देस्य बोकेको र डायस्पोरिक नेपाली साहित्यमा एक उचो नाम पनि हो। त्यै अप्र्त्याशित भेट मेरो आज सम्मको साहित्यिक यात्रामा एउटा अबिस्मरणिय घटना मानेको छु मैले।

अहिलेको समयमा साहित्य सिर्जना गर्दा भर्चुअल दुनियाँले कतिको सहयोग गरेको जस्तो लाग्छ अर्थात भर्चुवालिटीबाट कती फाईदा लिनुभएकोछ??
==: धेरै धेरै नै। हामी अहिले परदेशमा छौँ। भनेको बेलामा चाहेको पुस्तक किन्न पढ्न सम्भब हुँदैन। तर बिद्युतइय माध्यम बाट बिबिध वेबसाइट, ब्लग,फेसबुक जस्ता माध्यमबाट अनेक सिर्जना पढ्न सकिन्छ, आफ्न रचना सम्प्रेषण गर्न सकिन्छ र अग्रजहरु, समकालिन थुप्रै साथीहरुसँग भलाकुसारी गर्न अनुभब साट्न सकिन्छ । साच्चै भनुँ भने आजको समयमा लग्भग 50 प्रतिशत भन्दा ज्यादा उपलब्धी भर्चुवालिटिले दिएको छ मलाई र मेरो बिचारमा सबैको अनुभब यस्तै होला।
अहिलेको समयमा धमाधम खुलिरहेका साहित्यसम्बन्धी प्रतिस्ठान, पुरस्कारका गुठीहरु बारे यहाँको धारणा कस्तो छ??
==:यो त राम्रो कुरा हो। यसो हुनुभनेको साहित्यबारे जनचासो बढ्नु हो। हौसला मिल्नु हो।

तर यस्तोमा बेसी त आफन्तबाद नाताबाद नै हुन्छ भन्छन् नि?
==: कतैकतै केही कमजोरी अवस्य होला तर एसो भनेर सबैलाई मुछ्नु हुँदैन र हतोत्साही बनाउनु हुँदैन।

साहित्य बाहेक यहाँको रुची र अनुभबका अन्य क्षेत्र केके छन् ??
==: साहित्यबाहेक मेरो रुची ब्यबसाय हो। मेरो अनुभब पनि छ यसमा। गार्मेण्ट र टेलरिङ्ग अनी चित्रकारीता मेरो रुची पनि हो र यसमा केही अनुभब पनि छ।

ब्यवसायको क्षेत्रमा लागेर पाएको कुनै सम्झनायोग्य उपलब्धी??
==: २०५८ माघमा चितवन महिला उद्द्यमी क्षेत्रमा "उत्कृष्ट महिला उद्द्यमी पुरस्कार" पाएको थिएँ। त्यही नै मेरो ब्यवसायक्षेत्रको ठुलो उपलब्धी हो अहिलेसम्मको लागि।

साहित्यक्षेत्रमा लाग्नचाहने युवापिँढिलाई के भन्न चाहनुहुन्छ?
==: लेखनको हिसाबमा म आँफै पनि कच्चा लेखक भएको हुँदा सुझाब नै त के भनुँ तरपनी आफ्नो अनुभबका आधारमा नया भाईबहिनीलाई यही भन्न चाहन्छु कि देखासिकी गरेर होइन अध्ययन गरेर तन्मयताका साथ लाग्नुहोला अवस्य सफलता मिल्नेछ ।

अन्त्यमा साहित्यसन्सार लाई केही भन्न चाहनुहुन्छ कि?
==: भनुंभने यो मेरो जिन्दगीको पहिलो साहित्यिक अन्तर्वाता हो। यसमा कैयन त्रुटी रहेका होलान् । यसरी म जस्तो नयाँ पाइला टेकेको शिशुलेखकलाई स्थान दिएर हौसला दिएर यहाँ सम्म उभ्याइदिनुभएकोमा हार्दिक धन्यबाद भन्न चाहन्छु। यसरीनै नव प्रतिभाहरुको लागि हौसलाको आकाश भएर साथ दिइरहनुहोला र यस् ब्लग परिवारको अनन्त उन्नतिको कामना गर्छु।



प्रस्तुति - दीप्स शाह

► कृष्णपक्ष थापा ।। अरु ...

गजल

गजल by Deeps Shah
(घायलको तरही मुसायरामा आधारित)

पल्पल तड्पाएर रुवाएको पाप लाग्ला
जून हेरी वाचा कसम खुवाएको पाप लाग्ला

तिमीसँगै यो ओठको हाँसो पनि उतै गयो
लाली बनी केही क्षणलाई सुहाएको पाप लाग्ला

हाँगापात लछारेर जानुरैछ मोडिएर
कोपिलामै फूलको डाली नुवाएको पाप लाग्ला

तिमी गयौ जिन्दगीको जून मेरो डुबी गयो
अँधेरीमा आँशुधारा चुहाएको पाप लाग्ला

► कृष्णपक्ष थापा ।। अरु ...

अ.ने.सा.स.कोलोराडो च्याप्टर द्वारा आयोजित १९८ औं भानु जयन्ती तथा अ.ने.सा.स.को २० औं वार्षिक उत्सव सफलताको साथ सम्पन्न

आचार्य प्रभा/ डेन्भर (कोलोराडो)


जुलाइे/ १८/ कोलोराडो /स्व.आदिकबि भानुभक्तको १९८ औं जन्मजयन्ती र अन्तर्राष्ट्रिय साहित्य समाजको २० औं बार्षिक उत्सवको उपलक्षमा अ.ने.सा.स कोलोराडो च्याप्टरले गत जुलाइे १५/१६/१७ तारिकका दिन बिभिन्न कार्यक्रम बिभिन्न स्थानबाट पाल्नु हुने महानुभावहरुको आतिथ्यका साथ सफलता पूर्वक सम्पन्न गर्‍यो । जुलाइे १५ तारिकका साँझ प्रथम चरणमा साँस्कृतिक कार्यक्रम र प्रशिद्ध लोक दोहोरी गायक राम प्रशाद खनालको एकल दोहोरी गायन थियो भने कार्यक्रमको समुद्घाटन अ. ने. सा. स.का संस्थापक अध्यक्ष श्री होमनाथ सुबेदी ज्युबाट गरियो ।

कार्यक्रम संचालन कलाकार द्वय कृष्ण मुरारी ढुङेल र निर्मल प्याकुरेलले गर्नु भएको थियो भने उक्त कार्यक्रममा स्वागत भाषण अन्तर्राष्ट्रिय साहित्य समाजका अध्यक्ष ज्ञानेन्द्र गदाल ज्युले गर्नु भएको थियो । कार्यक्रमको दोश्रो चरणमा कबि तथा पत्रकार गोविन्द गिरी प्रेरणाद्वारा सम्पादित कोलोराडो बिशेषाँक पत्रिका विश्व परिक्रमाको बिमोचन कबि तथा पत्रकार संघका भु पु अध्यक्ष बिश्व बि मोहन ज्युले गर्नु भएको थियो र वहाँले दुई शब्द पनि ब्यक्त भएको गर्नु भएको थियो । त्यसै गरेर गोविन्द गिरी प्रेरणाले पनि आफ्नो छोटो मन्तब्य ब्यक्त गर्नु भएको थियो ।



यसैक्रममा कोलोराडोका अन्य संघ संस्था रक्क्री माउण्टैन र नेपालीघरका अध्यक्ष द्वय सुरेन्द्र श्रेष्ठ र नारायण श्रेष्ठ "सानु"ले पनि आ-आफ्ना मन्तब्य प्रकट गर्नु भएको थियो । कार्यक्रमको अर्को प्रस्तुतिमा सीमा पोख्रेल द्वारा गुरु गणेश स्तोत्र गायन प्रस्तुत भयो र नृत्यहरुमा प्रीती आचार्य,नीती आचार्य, बिभा अधीकारी, अभिषेक भण्डारी र नबोदिता के.सि हुनुहुन्थ्यो । कार्यक्रममा धन्यवाद ज्ञापन गर्नु हुँदै कोलोराडो च्याप्टरका अध्यक्ष पदम विश्वकर्माज्युले यो कार्यक्रममा सहयोग गरिदिनु हुने सम्पूर्ण मित्रहरु र खाना प्रायोजन गरेर सहयोग गर्नु हुने रेस्टुराँहरु याक एण्ड यती र बम्बै प्यालेस, केशव आचार्य प्रति आभार प्रकट गर्नु भएको थियो। कार्यक्रमको अर्को प्रमुख आकर्षण भने राम प्रशाद खनाल ज्युको एकल दोहोरी गीत थियो । पोख्त गायक भएको नाताले वहाँले श्रोता दर्शकहरुलाइे प्रशस्त मनोरंजन दिने प्रयास गर्नु भएको थियो ।


दोश्रो दिनको कार्यक्रमको प्रथम चरणमा अ.ने.सा.सको बिसौं बार्षिक साधारण सभा सम्पन्न गरियो र अ.ने.सा. स.का महा सचिव गीता खत्री द्वारा बार्षिक प्रतिवेदन र आर्थिक बिवरण प्रस्तुत गरिएको थियो । निर्मल प्याकुरेलद्वारा उक्त कार्यक्रममा आशन ग्रहणमा बिभिन्न स्थानबाट पाल्नु हुने महानुभावहरुलाइे गरिएको थियो । कार्यक्रमको सभापतिमा बरिष्ठ कबि शैलेन्द्र साकार र प्रमुख अतिथीमा कबयित्री चन्द्रकला नेवार हुन्हुन्थ्यो । सो कार्यक्रममा स्वागत मन्तब्य पदम विश्वकर्माले गर्नु भएको थियो भने बोर्ड अफ ट्रष्टिका अध्यक्ष श्री होमनाथ सुबेदीद्वारा लिखित पुस्तक "सानो नेपाल डायोस्पोरामा" बिमोचन कबि शैलेन्द्र साकारले गर्नु भएको थियो । उक्त कार्यक्रममा भानुको संक्षिप्त परिचय डा.बिजय राज शर्माले दिनु भएको थियो । सोही कार्यक्रममा बाल कबिता प्रतियोगिता पनि गरिएको थियो र उक्त प्रतियोगिताका निर्णायकहरुमा गीता खत्री, आचार्य प्रभा, भुपेन्द्र महत हुनुहुन्थ्यो भने प्रथम कबिता शास्वत प्याकुरेलको र दोश्रो कबिता सुचित शर्माको भएको थियो ।



भानु जयन्तिको अवसर पारेर सधैं झैँ यो पटक पनि भलिबल प्रतियोगिता र गल्फ खेलको पनि आयोजना गरिएको थियो । उक्त खेलमा डेन्भर नोर्थ प्रथम र कोलोराडो साउथ द्वितिय भएका थिए । त्यस्तै अर्को गल्फ खेलमा सुदेश शर्मा प्रथम र बिबेक भट्टराई दोश्रा भएका थिए । यसरी बिभिन्न कार्यक्रमहरुको आयोजना गरेर अ.ने.सा.स.को २० औं वार्षिक उत्सव तथा भानु जयन्ती बडो उत्साहको साथ सम्पन्न गर्ने क्रममा कोलोराडो लगायत बाहिरबाट पाल्नु हुने महानुभावहरुको रचना पाठ पनि गरियो । कार्यक्रमको मध्य भागभित्र बिभिन्न महानु भावहरुले आ-आफ्ना मन्तब्य पनि दिनु भएको थियो । यसै क्रममा अ.ने.सा.स न्युयोर्क च्याप्टरका कोषाध्यक्ष तथा संयोजक आजीवन सदस्य,अध्यावधिक समिती सदस्य श्री राम खत्री ज्युले पनि आफ्नो छोटो मन्तब्य राख्नु भएको थियो । कार्यक्रमको अन्तिम चरणमा अ.ने.सा.स.का नयाँ आजीवन सदस्यहरुलाइे स्वागत गर्दै प्रमाण पत्र बितरण गरिएको थियो । आजीवन सदस्यहरुमा श्री भिष्म प्रधान, मिना पौडेल, सोम बराल, चुडामणी शर्मा, मणी दाहाल, कुमार जंग कार्की, क्रिष्ण काफ्ले, बेदनाथ भट्टराई, श्याम श्रेष्ठ, सुरेन्द्र श्रेष्ठ, राजेन्द्र सिग्देल, राजन सापकोटा हुनुहुन्थ्यो। उक्त कार्यक्रमलाइे सफल बनाउँन कोलोराडो च्याप्टरका कार्यकर्ताहरु र अन्य महानुभावहरु पनि समर्पित भएका थिए ।

यही भानु जयन्तिकै अवसर तथा अ.ने.सा.स.को २० औं वार्षिक उत्सवको उपलक्ष पारेर विश्व ब्यापी कबिता बाचन कार्यक्रम पनि समापन गरियो । कोलोराडोका श्रस्टाहरुको वेब्क्याम रचना बाचन भने श्री रबी कार्की र साबु गदाल कार्कीको निवास स्थानमा सम्पन्न भयो । यसरी तीन दिन सम्म लगातार सो कार्यक्रम सफल गर्न बिभिन्न स्थानबाट पाल्नु हुने सबै पत्रकार, श्रष्टाहरुले दिलोज्यानले हार्दिकताको साथ सहयोग गर्नु भएकोमा कोलोराडो च्याप्टर तथा अ.ने.सा.स केन्द्रिय समिती आभार बने धन्यवादको क्रममा कोलोराडो च्यापटरका अध्यक्ष श्री पदम विश्वकर्माले अ.ने.सा.स. कोलोराडो च्यापटरलाइे उक्त कार्यक्रम गर्ने जिम्मेवारी दिएकोमा नै आफु आभारी बनेको कुरा पटक प्रकट गर्नु भएको थियो। अन्त्यमा केन्द्रिय अध्यक्ष ज्ञानेन्द्र गदाल द्वारा धन्यवाद ज्ञापन र सभापतिको छोटो मन्तब्यबाट कार्यक्रम बिसर्जन गरियो । उक्त कार्यक्रममा प्रत्यक्ष वा अप्रत्यक्ष रूपमा सहयोग गर्नुहुने तथा क्यामेरामा दृश्य संकलन गरेर सो कार्यक्रमलाइे सहयोग गर्न हुने क्यामेरा म्यान श्री राजेन्द्र सिग्देलप्रति पनि यो च्याप्टर अनुग्रिहित बनेको छ ।

► कृष्णपक्ष थापा ।। अरु ...

जागिर लिलामको सूचना

जागिर लिलामको सूचना !!!
लघु कथा

खगेन्द्र थापा

आज आईतबार । एकाएक १०-५ को भुतले ङ्याकिन्छ उसको मन । आपुनो जागिरे जीवनले बीसौं वसन्त पारगर्दासम्म ऊ धेरै पटक मरिसकेको छ जीवनमा । “बाध्ताता ! उफ ! कस्तो बाध्यता ।” ऊ आपु”लाई धिक्कार्छ पलपलमा । “नखाउँ भने दिनभरिको शिकार खाउँ भने कान्छा बाउको अनुहारू शिवाय केहिभएन आज आपुनै जागिर आखिरमा उसलाई । राजतन्त्रको कालो छायाँमा टुसाएको उसको जागिर मुनापालुवा पलाएर कहिल्यै हरियाली बनेन । बरु अनेकौ तन्त्र र मन्त्रको सेपमा जकडिइरह्यो । सयौं दल बल र बादले कठ्यांगि्रइ रह्यो । नपुंसक ऐन नियम र विनियमका नङ्ग्राले त्यहि जागिरको छातीमा कोपरिई रह्यो । संसोधन र परिमार्जका पांग्राले घरीघरी नमज्जाले कुच्चिईरह्यो विचरा ! उसको जागिरसँगै ऊ पनि । मानौ जागिर भनेको लेकका नागिहरुमा बाह्रै महिना ठिहीले ककि्रईरहनु पर्ने सुशुप्त पोथ्रो हो । मानौ जागिर भनेको हृसक जन्तुले चाहेको बखत चिथेर्न पाउने मृगको कोमल बदन हो । र मानौ उसकॊ जागिर एउटा सिल्बरे भाँडो हो जसले जतिपटक ठटाएपनि वा लडाएपनि विकृत भएर कुच्चिनै पर्ने । २० वर्षदेखि लगातार यस्तै नियति भोगिरहेछ उसको जागिरले र त्यहि अधमरो जागिर खाएर आपु” विवशताको बाकसमा सधैं अध्कल्चो र अर्धमुर्छित भइरहेको छ वर्षाैदेखि ।

मान्छे त ऊ पनि जौडे नै थियो । कहिले लेकका गाउँबेंसीमा कोदोको छिप्पीएको तोङ्बासँग नसाटिएको हैन । अनि पहाडका तरेलीहरुमा भुयाईखट्टे र तीनपानेले भिल्लु भएर नलर्बरिएको पनि हैन । फेरि मधेशको टन्टलापुर घाममा सेकिदै धरमवीर भैयाको मिठापान र खैनीमा नरङ्मगिएको अनि भुटेको मकै भट्मास र गुन्द्रुकमा नसाँदिएको पनि हैन । यसरी कैयौ पटक आपुनै सामाजिक परिबेश र राजनैतिक बलात्कारको बेदना पिईरहँनुपर्दा पीडाका पहाडले किचिक्क भएको उसको जागिरे जीवनले बाध्य भएर रक्सीको प्यालामा डुबुल्की नमारेको हैन । साँच्चै भन्नुपर्दा बेलाबेलामा उसको जागिरे जीवन मोहरमा नकिनिएको र डलरमा साटिन नखोजेको पनि थिएन । यसो भन्नुपर्दा अचम्म मान्नु पर्दैन चाचाचुचुको दौडाहामा तलुवा खियाएपछि मालदार अड्डामा सरुवा भएको खुशियालीमा नभई “चोक्टा खान गएकी बूढी झोलमा डुबेर मरी” को अवस्थामा जागिरे वितृष्णाको राँको दन्किएको थियो उसको कोमल मनभित्र ।

अजम्बरी कोहि पनि हुँदैन । नहोस् पनि । तर मान्छेमा माया र आशा नहुँदो हो त जीउन पनि सक्दैन । लर्के जोवनमा जुल्फी हल्लाउँदै हाजिर बजाउन शुरु गरेको उसले बाउन्न ठक्कर र त्रिपन्न हण्डर खाँदाखाँदै तिलचामल भैष भएका रौं आज पाकेर हिँउदको काँसघारी जस्तो सेताम्मे भएको छ । अहो ! कस्तो बिडम्बना । जिन्दगीको उर्वर क्षणजति जम्मै त्यहि जागिरमा आहूती गरेको ऊ आखिर जागिरे भएकै पश्चात्तापले जिन्दगीको जोडघटाउ गर्नमा ब्यस्त भएको छ । त्यसैले सोच्छ गम्छ अनि एकाएक भकानिन्छ ऊ । “अभिशाप बाहेक आखिर केनै पाएँ मैले जागिर खाएर जिन्दगीमा केनै पायो यो मुलुक र यहाँका जनताले मेरो जागिरबाट “ अन्तर्मनमा अनेकौ सवालहरु सल्बलाउँछन् । अहँ मन




मान्दैन । कसैगरे पनि चित्त बुभुदैन उसको । धिक्कार लाग्छ उसलाई जागिरमा बिनाअर्थ आपुनो पूरै जीवन अल्मलिएको देखेर । धिक्कार लाग्छ उसलाई जागिरको चक्रब्युहमा आपुनो बौद्धिकता जकडिएको र उद्यमशीलता कुंजिएको देखेर । अनि जीवनभर आपुनो मालिक आफै नभई सधैँ सरकारीे नोकर हुनुको हीनताबोधले धिक्कार्छ उसलाई सधैँ सधैँ ।

“अब त अति भो गाँठेू ऊ सुरिन्छ । “यो हप्तामा त जसरी पनि छोड्छु छोड्छु” ऊ सधैँ भैष फेरिपनि आपुनो जागिरको सीमा तोक्छ । उसका मलिन आँखामा जागिर नहुने तर आपुनो मालिक आफै हुनेहरुको सुकिला तस्विरहरु सल्बलाउँछन् । उनिहरुको मान सम्मान र थाँतथलोले उसलाई दुख्नेगरी चिमोट्छ । ऊ एकाएक झस्किन्छ अनि उसलाई आपुनो बन्धनकारी जागिरे जीवन फेरि नमज्जाले कोक्याउँछ । तब त जागिर नै मन्द विष भएको छ उसको लागि । उसलाई लाग्छ आपु” त्यहि विष पिएर मुर्छित भएको छ पूरै बेहोश र विक्षिप्त भएको छ । “थुक्क यो जागिरे जिन्दगी” ऊ सधैँ भैष आपु”लाई धिक्कार्छ ।

ऊ टोलाउँछ र मनमनै भन्छ “ए मेरो प्यारो जागिर तँलाई म न बजारमा दुई कौडीमा बेच्न सक्छु नत जाकटी नत बन्धकी राख्न नै । नत कपाकप खान नत बान्की मिलाएर लगाउन नै ।” अनि ऊ फेरि अठोट गर्छ र बबराउँछ “यो हप्ता नभए अर्को हप्ता वा अर्को महिना अथवा अर्को साल लाग्नु अगाबै पक्कै पनि जागिर छोड्छु छोड्छु । बरु पेटको ज्वाला दन्किदै गरोस् मनको ज्वाला निभाउनलाई आजै यो जागिर छोड्छु अब ।” त्यसैले होला जागिरे जीवनमा जकडिएको उसको कोमल मन अनि जागिर सँगै चर्किएको उसको दिलले आखिरमा आज आपुनै मनको अखबारमा जागिर लिलामको सूचना निकाल्यो । अनि आपुनै दिलको सूचनापाटीमा भँगेरा टाउके अक्षरले “जागिर लिलामको सूचना” भनेर सूचना टाँस गर्यो ।

► कृष्णपक्ष थापा ।। अरु ...