त्यो दिन

पुरूषोत्तम गौतम

आमा पोइला गएकै दिनदेखि सानी बुने र भाइहरूको अनुहारमा मुस्कान या खुशी के भनौँ कम देख्न थालेँ म । तर हरेक दिन गरिने वार्तालापमा भने कमी थिएन । हामी भलाकुसारी गथ्र्यौँ भेट हुने बित्तिकै । सधैँ चञ्चल र हँसिली बुने आजभोलि सौम्य, गम्भीर र कम बोल्ने भएकी छ । एकैछिन् चुप लागेर बस्ने नसक्ने उसको त्यो प्राकृतिक अनि वालशुलम चञ्चलता कता हरायो कता? समय र परिस्थितिको झट्काले ठूलो परिवर्तन ल्याउँदोरहेछ । सानी बुनेमा आएको परिवर्तनले मैले अनुमान गरेको छु ।
अचम्म अचम्मका प्रश्नहरू गर्न थालेकी छ ऊ आजभोलि । ऊ सोध्छे –अंकल तपाईंलाई आमाको याद आउँछ कि आउँदैन ? उसको मन मष्तिष्कमा आमा बसेकी छ । मैले बुझिसकेको छु उसको दिमाग आमाकै सम्झनामा केन्द्रित छ । जतिखेरै पनि ऊ आमालाई सम्झिरहेकी छ । आमाले उसलाई किन छोडेकी होली । छोड्न हुन्थ्यो कि हुन्नथ्यो? आमालाई साँच्चै हाम्रो माया लाग्छ कि लाग्दैन होला? यस्ता धेरै कुराले घर गरेको छ उसको दिमागमा ।

म आफैँ पनि सोच्छु बेला बेला साँच्चै किन गएकी होला छोराछोरीलाई टुहुरो पारेर । के लोग्नेमान्छेको साथ नभई हुन्न त स्त्रीलाई? त्यत्रा नानीहरूलाई सरक्कै छोडेर गएकी थिई ऊ । हुन त नानीहरूलाई जीवन भनेको संघर्ष पनि हो भनेर सिकाउन पनि आवश्यक थियो ।

मेरो ड्यूटी निरन्तर चलिरहेको थियो । सानी बुनेसँगको भेट निरन्तर नै थियो । बिहीबारको ड्यूटी सकिएर हिँड्ने बेलामा किचनबाट बाहिर जाने ढोका खोलेर बुनेलाई गुडबाइ भन्न चाहेँ मैले । मेरो शुक्रबार विदा हुन्थ्यो हरेक हप्ता । सानी बुने ढोकाको घ¥याक्क आवाज सुन्ने बित्तिकै दगुरेर म भएतिर आई पुच्छर हल्लाउँदै । मेरो खुट्टामा मडारिन थाली । पछाडिका २ वटा खुट्टाले उभिएर मेरो पेन्ट कोतार्न थाली । मसँग जिस्किन थाली । अंकल आज रातिको पनि ड्यूटी गर्नु ल भन्दै लाडिन थाली ऊ । बुने म थाकेको छु । जान्छु है भनेँ मैले । मेरो भ्यानको सुडानी ड्राइभरले टिँटटिँट पारेको पा¥यै गर्न थाल्यो । मलाई हतार थियो । बुनेलाई ताहालिया सडकमै छोडेर आनन्दले छुट्टी बिताउने कल्पनामा म कोठा फर्कनलाई भ्यानभित्र बसेँ ।

कोठा पुगेर फ्रेश भइयो अनि आत्मीय भित्र सुसांख्यसँग मित्रता गाँसी हालियो । साह्रै मिल्ने, कहिल्यै नरिसाउने र नथाक्ने मित्र हो ऊ मेरो । छुट्टीका दिनमा त म उसलाई एकै छिन् फुर्सद दिन्न तर आजसम्म उसले कहिल्यै गुनासो गरेको छैन । जे होस् विदा रमाइलो गरी बिताइयो ।

शनिबार बिहान ड्यूटी गइयो । मेरो नित्य कर्म गर्न किचनपट्टिको ढोका खोलेँ । सानी बुने कतिखेरदेखि त्यहीँ मलाई नै रुँगेर बसेकी रहिछ । छमछमी नाच्न पो थाली ऊ त । म छक्कै परेँ । मैले उसको चरम खुशीको रहश्य जान्न चाहेँ । तर उसले भन्दै भनिन। खुशीले उफ्रिरही । म किन खुसी भएकी हुँ गेस गर्नु त अंकल भन्न थाली ऊ । खुसीको कारण भन्नु त कता हो कता प्रश्नहरूको बर्षात गरिरही उसले । धेरैदिन पछि उसको अनुहारमा देखिएको खुसीले मलाई पनि प्रफुल्ल बनायो । ठूले ट्याङ्की पछाडि नै रहेछ । निस्किएर आयो । सधैँ मलिन अनुहार बनाएर बस्ने ठूलेको अनुहारमा पनि अर्कै चमक देखेँ मैले । सानैमा बाुबुले पनि माया मारिदियो, आमाले पनि अर्कैलाई आफ्नो बनाई । बुनेको जिम्मेवारी पनि उसैको काँधमा आइलाग्यो । उसभित्र अनन्त वेदनाका ज्वारभाटाहरू भएपनि उसले कहिल्यै व्यक्त गरेन अरुका सामु । बुनेको अनुहारमा थोरै पनि अँधेरो नछाओस् खुब प्रयत्न ग¥यो । सानैमा जिम्मेवारीको दर्बिलो भारी बोक्यो ठूलेले । ऊ मलाई केही भन्न खोज्दैथ्यो तर सानी बुनेले हत्त न पत्त हातले उसको मुख थुनिदिई । फेरि पनि उनीहरूको खुसीको रहस्य थाहा पाउन सकिँन मैले। म फेरि मेरै ड्यूठीमा व्यस्त रहन थालेँ । सानी बुने र ठूले पनि खेल्नतिर लागे । अरु फुच्चेहरूलाई मतलब थिएन पनि । दिनभरिको ड्यूटी पछि कोठा फर्कने बेला भयो मेरो । फेरि किचनको ढोकातिर गएँ म । सानी बुने ढोकाकै छेउमा आएर उभिएकी रहिछ । अनि कि अंकल हिजो राति आमा आउनु भएको थियो हामीलाई भेट्न । २÷३ घण्टा जति बसेर जानु भयो । मलाई काखमा राखेका सुम्सुम्याउनु भयो । दादाहरू सबैलाई एकै ठाउँ राखेर धेरै कुरा सम्झाउनु भयो । कति कुरा त मैले बुझिँन पनि । ठूल्दाइले आँखाभरि आँशु पारिरह्यो । आमालाई हेरिरह्यो एकोहोरो । मैले त पहिले पहिले आमाले छोडेको पनि बिर्सिँएँ । यति धेरै खुसी लाग्यो नि भन्दै उसले २ हात फैलाएर देखाई । मेरा आँखाबाट हर्षका २ थोपा आँशु टपक्क खसे ।

मलाई त्यतिखेर थाहा भयो आमालाई धर्ती किन भनेको रहेछ भन्ने । परिस्थितिवश जता गए पनि आमा त आखिरमा आमै रहिछन् ।आमाको काख बच्चाको सबैभन्दा सुरक्षित स्थान रहेछ । आमाको सामिप्यताले एकाएक अनुहारमा उज्यालो ल्याउँदो रहेछ । कसैले दिन नसक्ने खुसी आमाले दिन सक्दिरहिछन् । म प्रवास बसाइका अरु दिन भुले पनि त्यो दिन कहिल्यै भुल्न सक्दिन ।